Mál 17 2010

Mál 17 2010

Ár 2011, föstudaginn 16. september, var haldinn fundur í úrskurðarnefnd lögmanna í húsnæði Lögmannafélags Íslands að Álftamýri 9, Reykjavík.

Fyrir var tekið málið nr. 17/2010:

Þ

gegn

H hrl.

 og kveðinn upp svofelldur

Ú R S K U R Ð U R :

Í erindi Þ til úrskurðarnefndar lögmanna, sem barst nefndinni þann 28. október 2010, var kvartað yfir háttsemi H hrl., kærða, vegna reikninga sem hann hafði gefið út og ráðstöfun hans á slysabótum kæranda til greiðslu þessara reikninga o.fl.

Kærði sendi nefndinni greinargerð um málið þann 22. desember 2010 og var kæranda gefinn kostur á að gera athugasemdir við hana. Athugasemdir kæranda við greinargerð kærða bárust 4. febrúar 2011, en lokaathugasemdir kærða vegna málsins bárust 23. ágúst 2011.

Málsatvik og málsástæður.

I.

Eftir því sem fram kemur í kvörtun kæranda, greinargerð kærðu og gögnum málsins eru málsatvik þau að í maí 2004 varð kærandi fyrir líkamstjóni. Þann 8. júní 2006 veitti hann kærða umboð til fara með með skaðabótamál vegna þessa. Í umboðinu kemur fram að kæranda sé kunnugt um að „um þóknun til kærða fari eftir gjaldskrá lögmannsstofu hans [...]. Einnig að verði síðar sótt um gjafsókn í máli þessu og gjafsóknarleyfi veitt skal um þóknun eigi síður farið skv. gjaldská þessari þannig að mismunur á milli gjafsóknarkostnaðar og þóknunar skv. gjaldskrá greiðist úr hendi umbjóðanda"

Þann [...] 2009 staðfesti Hæstiréttur dóm Héraðsdóms [...]  þar sem kæranda voru dæmdar skaðabætur auk málskostnaðar fyrir héraðsdómi og Hæstarétti. Rak kærði skaðabótamál þetta fyrir kærða samkvæmt umboðinu.

Tildæmdur gjafsóknarkostnaður í skaðabótamálinu á báðum dómstigum var kr. 800.000.- Í viðbót við þetta gaf kærði út reikning, sem nemur (að frádregnum útlögðum kostnaði og að teknu tilliti til veitts afsláttar)  kr. 615.518.- auk virðisaukaskatts. Heildarfjárhæð reikningsins eins og hún kemur inn í lokauppgjör kærða er kr. 788.047.

Þann 14. desember 2009 gaf kærði út lokauppgjör þar sem gerð er grein fyrir ráðstöfun hans á umræddri skaðabótagreiðslu að fjárhæð kr. 4.950.000.- Var greiðslunni varið til að greiða sex reikninga kærða að fjárhæð samtals 1.158.187.-, þ.á.m. fyrrgreindan reikning vegna skaðabótamálsins, en eftirstöðvum greiðslunnar, kr. 3.791.813.-, varið til greiðslu til Bbankans.

Fjárhæð þóknunar vegna greiðslu skaðabótamálsins og ráðstöfun bótanna að öðru leyti er sakarefni máls þessa.

Þeir reikningar kærða sem stafa frá öðrum verkefnum hans en meðferð bótamálsins hafa verið lagðir fram. Þeir eru dagsettir 30.11.2009 og eru sem hér greinir.

Reikningur - 35 að fjárhæð kr. 38.595.- Þóknun vegna kæru til ríkissaksóknara vegna ákvörðunar lögreglustjórans í [...] um að fella niður opinbera rannsókn. Rannsóknin beindist að meintum fjárdrætti fasteignasala við sölu fasteignar, en annar lögmaður kærði upphaflega háttsemina til lögreglu f.h. Þ, kæranda í máli þessu, sem var jafnframt meintur brotaþoli í málinu.

Reikningur - 36 að fjárhæð kr. 86.839.- Þóknun vegna máls á bendur S hrl., athugun á bótarétti, bréf til tryggingafélaga o.fl.

Reikningur - 37 að fjárhæð kr. 28.013.- Þóknun vegna kröfu til bótanefndar um greiðslu bóta til þolenda afbrota sept 2007. Hér virðist um sama tjón að ræða og bótamálið var rekið um. Bótanefndin hafnaði kröfunni þar sem meira en tvö ár voru liðin frá broti þegar krafan var gerð og undanþáguákvæði þóttu ekki eiga við.

Reikningur - 38 að fjárhæð kr. 159.112.- Þóknun vegna útburðarmáls XBanka gegn kæranda og eiginkonu hans og kæra úrskurðar til Hæstaréttar, [...] 2008.

Reikningur - 39 að fjárhæð kr. 57.581.- Þóknun vegna vinnu við uppgjör vegna krafna Bbankans samkvæmt yfirlýsingu dags. 05.09.2007.  Um er að ræða yfirlýsingu þar sem kærandi veitir  kærða óafturkræft umboð til að ráðstafa slysabótum sínum inn á skuld eiginkonu sinnar við Bbankann. Lögð hafa verið fram gögn um samskipti kærða, kæranda og bankans í nóvember 2009 vegna greiðslunnar.

II.

Kærandi krefst þess í fyrsta lagi að kærunefndin úrskurði kærða hæfilega þóknun fyrir meðferð bótamálsins og geri honum að endurgreiða kæranda mismuninn á henni og því sem hann hélt eftir vegna reikningsfærðrar þóknunar. Í öðru lagi krefst kærandi þess að nefndin skyldi kærða til að skila kæranda því fé sem hann ráðstafaði til greiðslu annarra reikninga sinna vegna óskyldra mála, alls að fjárhæð kr. 370.140.- kr. Í þriðja lagi krefst kærandi þess að kærði verði áminntur vegna framgöngu sinnar og verður sú krafa skilin svo að hún sé reist á öllum aðfinnslum kæranda, bæði um óhóflega reikningagerð í garð kæranda og um að mál hafi fyrnst í meðförum hans o.fl.

Kærði telur þá fjárhæð sem kærði reiknar sér vegna skaðabótamálsins allt of háa. Sé fjárhæðin langt umfram væntingar og alls ekki í samræmi við umfang málsins eða hvað nokkurn tíma hafi verið gefið í skyn um kostnað vegna þess. Telur kærandi einnig að taka verði tillit til mats dómaranna sem úrskurðuðu um gjafsóknarkostnað en áskilin þóknun er um tvöföld sú upphæð sem úrskurðuð var. Þá byggir kærandi á því að tveir lögmenn hafi verið búnir að aðstoða kæranda að því marki að „aðeins þurfti að renna málinu í gegn um héraðsdóm áreynslulaust". Telur kærandi að skaðabótamál hans hafi degist í fjögur og hálft ár „vegna leti lögmannsins og áhugaleysi sem var í raun og veru vegna vinnnuaðstoðar annara lögmanna í mína þágu".

Verður nú vikið að athugasemdum kæranda við þá reikninga kærða sem dregnir voru frá greiðslu við lokauppgjör slysabótanna, en hann telur vera „vegna óskyldra mála sem sum voru unnin fyrir aðra aðila, án nokkurs samráðs við mig". Það athugast að í athugasemdum kæranda eru tilgreindar upphæðir einstakra reikninga rangar og virðist þeim hafa verið ruglað saman. Athugasemdirnar virðast þó eiga við rétt reikningsnúmer.

Reikningur -35

Kærandi kveður málið til komið vegna félagsins [...]ehf. og að málið virðist hafa fyrnst í meðförum kærða.

Reikningur -36

Ekki eru gerðar athugasemdir vegna þessa reiknings.

Reikningur -37

Kærandi telur að kærði hafi tekið við málinu 8. maí 2006 og því haft 3 vikur til stefnu til að gera kröfu á bótasjóðinn en ekki nýtt þann tíma. Verður málatilbúnaðurinn skilinn svo að hann telji kærða hafa misfarið með málið gagnvart bótasjóðnum og ekki eiga rétt á greiðslu fyrir það.

Reikningur -38

Kærandi bendir á að hann hafi ekki verið eigandi að eigninni sem krafist var útburðar úr heldur eiginkona hans. Hafi kærði boðist til að aðstoða hana án nokkurra skilmála og hafi kærandi engin afskipti haft af þessu.

Reikningur -39

Kærandi kveður þennan reikning tilhæfulausan. Sú yfirlýsing sem umrædd samskipti byggðust á hafi verið fallin niður eftir nauðungarsölu fasteignar eiginkonu hans. Hafi kærði átt að vera búinn að skila yfirlýsingunni.

III.

Kærði krefst þess að kvörtun og öllum kröfum kæranda verði hafnað.

Reikningur vegna meðferðar skaðabótamálsins sé eingöngu fyrir mismuninn á tildæmdum gjafsóknarkostnaði og málskostnaðarreikningi sem reistur er á tímaskýrslu og gjaldskrá. Allt sé þetta í samræmi við það sem kæranda var fyrir fram kunnugt um, sbr. texta í umboði hans frá 8. júní 2006. Hér sé um að ræða alla vinnu við málið, þ.m.t. fundi með kæranda og símtöl við hann, lestur og úrvinnslu tölvupósta og málsgagna, bréfaskriftir, símtöl, ljósritun, gjafsóknarumsókn, matsbeiðni, matsfundi og þinghöld vegna matsmáls. Allur undirbúningur málsins á tveimur dómstigum og flutningur þess sé þarna innifalinn. Er því mótmælt að í þessu felist óhófleg þóknun. Hafi tímaskráningu verið mjög í hóf stillt, m.a. þegar litið sé til  tímafrekra samskipta við kæranda, en þóknunin reist á samningi sem gerður var um hana fyrir fram. Hefur kærði lagt fram gögn um tímaskráningu að baki reikningi sínum og áréttar að ekki sé verið að innheimta þóknun fyrir aðra vinnu en þá sem hann innti sjálfur af hendi þótt aðrir lögmenn hafi áður komið að málinu.

Kærði hafnar því að nokkrir þeirra reikninga sem dregnir voru frá við lokauppgjörið hafi verið vegna vinnu fyrir aðra aðila án samráðs við kæranda. Skýringar kærða vegna þeirra reikninga sem kærandi gerir athugasemdir við að hafi verið dregnir frá við uppgjör bótanna eru þessar:

Reikningur -35

Málið hafi verið unnið samkvæmt beiðni kæranda og gögn þess stafi frá honum.

Reikningur -37

Kærði kveðst fyrst hafa tekið við málinu 8. júní 2006 og því hafi tveggja ára fresturinn til að beina kröfu að bótasjóðnum þegar verið liðinn. Áður hafi annar lögmaður farið með það. Ekki hafi verið unnt að fá fram afstöðu bótanefndar til þess hvort kærandi ætti kröfu til bóta úr bótasjóði nema með því að senda sjóðnum kröfu.

Reikningur -38

Kærði kveður bankann hafa eignast eignina á nauðungarsölu. Hafi útburðarkröfu í framhaldinu verið beint að þeim hjónum báðum. Hafi kærandi falið sér reka málið fyrir héraðsdómi og síðan að kæra úrskurð héraðsdóms til Hæstaréttar.

Reikningur -39

Kærði segir að þessi reikningur sé við vinnu á uppgjöri skulda eiginkonu kæranda á grundvelli yfirlýsingarinnar frá 5. sept 2007. Hafi kærandi raunar áður verið búinn að segja sér að skuldir hennar væru frágengnar og yfirlýsingin því fallin úr gildi. Hefur kærði lagt fram gögn um samskipti sín við kæranda og bankann sem hann telur sýna fram á að svo var þó ekki í raun.

Niðurstaða.

I.

Samkvæmt 1. mgr. 24. gr. lögmannalaga, nr. 77/1998, er lögmanni rétt að áskilja sér hæfilegt endurgjald fyrir störf sín og skal umbjóðanda hans, eftir því sem við verður komið, gert ljóst hvert það gæti orðið í heild sinni. Þar á meðal getur lögmaður áskilið sér hluta af þeirri fjárhæð sem umbjóðandi fær greitt í máli, svo og hærra endurgjald ef mál vinnst en ef það tapast. Loforð um ósanngjarnt endurgjald fyrir starf lögmanns bindur ekki umbjóðanda hans sbr. 2. mgr. 24. greinar.

Hægt er að skjóta ágreiningi um rétt lögmanns til endurgjalds og fjárhæð þess til úrskurðarnefndar lögmanna, sbr. 26. gr. lögmannalaga.

Sá sem telur lögmann hafa í störfum sínum gert á sinn hlut með háttsemi sem stríðir gegn lögum eða siðareglum lögmanna getur sent kvörtun til úrskurðarnefndar lögmanna, sbr. 1. mgr. 27. gr. lögmannalaga, nr. 77/1998. Í afgreiðslu á erindi sem berst nefndinni getur hún fundið að vinnubrögðum lögmanns eða veitt honum áminningu, ef um stórfelld eða ítrekuð brot er að ræða, sbr. 2. mgr. 27. gr. lögmannalaga. Ef sakir eru miklar eða lögmaður hefur ítrekað sætt áminningu getur nefndin í rökstuddu áliti lagt til við ráðherra að réttindi lögmannsins verði felld niður tímabundið eða hann sviptur réttindum.

II.

Heildarfjárhæð þóknunar kærða fyrir meðferð skaðabótamálsins er kr. 1.260.812. Byggist sú fjárhæð á samtals 61,75 klst. færslum, en hver klst. er verðlögð á 16.400 kr. samkvæmt þeirri gjaldskrá sem vitnað er til í umboðinu.

Varðandi tímafjöldann er nauðsynlegt að hafa í huga að deilt var um bótaskyldu og fjárhæð í málinu. Gögn þess eru talsvert umfangsmikil og hefur kærandi ekki gert rökstuddar athugasemdir við tímaskýrslu að baki reikningnum. Kærandi samdi fyrirfram við kærða um að þóknun hans færi eftir gjaldskrá og skyldi kærandi greiða mismun á gjafsóknarkostnaði og gjaldi samkvæmt gjaldskrá.

III.

Kærða var rétt að halda eftir af skaðabótagreiðslu kæranda, greiðslum vegna ógreiddra reikninga hans, að því marki sem um er að ræða réttmæta reikninga.

Vegna reiknings númer -35 hafa verið lögð fram gögn kærumálsins hjá ríkissaksóknara auk upphaflegrar kæru til lögreglu. Bera þessi mál með sér að það var kærandi sjálfur sem var tilgreindur brotaþoli og stóð bæði fyrir kærunni til lögreglu og kæru til ríkissaksóknara á ákvörðun lögreglu um niðurfellingu málsins. Þá er meðal gagna málsins bréf lögreglunnar til kæranda sjálfs um niðurfellinguna. Samkvæmt ákvörðun embættis ríkissaksóknara var kæran tekin til efnismeðferðar þótt hún hafi fyrst borist embættinu meira en mánuði frá dagsetningu bréfs lögreglustjóra til kæranda. Er því hvort tveggja rangt að vinna fyrir þetta mál hafi ekki verið unnin fyrir kæranda og að málið hafi fyrnst í höndum kærða

Að því er varðar reikning númer -37 hafa engin gögn verið lögð fram sem styðja að kærði hafi tekið við málinu fyrir 8. júní 2006 þegar umboð hans var gefið út. Verður því að byggja á því hér að tveggja ára fresturinn til að beina kröfu að bótasjóðnum hafi þegar verið liðinn þegar hann tók við málinu. Virðast athugasemdir kæranda við þennan reikning einkum byggja á því að kærði hafi látið málið fyrnast.

Kærði byggir sem fyrr segir á því að ekki hafi verið unnt að fá fram afstöðu bótanefndar til þess hvort kærandi ætti kröfu til bóta úr bótasjóði nema með því að senda sjóðnum kröfu. Hér verður einnig að líta til samhengisins á milli þess að krafan á sjóðinn nam 2 milljónum en tilraunir til að láta reyna á greiðsluskyldu sjóðsins kostuðu innan við 30.000 krónur.

Reikningur númer -38, er vegna reksturs útburðarmáls, en kröfu um útburð var beint bæði gegn eiginkonu kæranda og honum sjálfum. Kemur fram af úrskurði héraðsdóms að það var eigandi eignarinnar sem krafðist útburðarins en kærði tók til varna fyrir hönd kæranda, enda þótt einkum væri byggt á misbresti á birtingu fyrir eiginkonu hans við rekstur málsins. Kærandi hefur ekki stutt það neinum gögnum að hann hafi nokkurn tíma gert athugasemd við þennan málatilbúnað þótt hann hlyti að fylgjast með málinu eins og sakarefni þess var háttað.

Er í þessu ljósi ekki trúverðugt að kærði hafi rekið þetta mál eingöngu fyrir eiginkonu kærða án hans aðkomu og verður ekki byggt á því að svo hafi verið.

Þau gögn sem lögð hafa verið fram vegna vinnu á bak við reikning númer -39 gefa ekki fulla mynd af atburðarásinni í tengslum við uppgjör bótanna og ráðstöfun þeirra til bankans. Þó kemur fram að eftir nokkur samskipti aðila við hvorn annan og bankann í gegn um tölvupóst lauk henni með því að kærandi staðfesti að kærði skyldi greiða til bankans í samræmi við greiðslufyrirmæli sem bankinn hafði þá gefið. Hlýtur það að hafa verið á grundvelli yfirlýsingar kæranda frá  5. sept 2007, enda hafa engar aðrar skýringar komið fram á þessari staðfestingu. Fær því ekki staðist sú fullyrðing kæranda að kærði hafi átt að líta svo á að yfirlýsingin væri fallin niður.

Að öllu þessu athuguðu, og að teknu tilliti til fjárhæðar þeirra reikninga sem hér um ræðir verður ekki fallist á kröfu kæranda um að kærða verði gert að skila honum fé sem hann hélt eftir til greiðslu þessara reikninga. Er lögmönnum samkvæmt 2. mgr. 14. gr. siðareglna lögmanna enda heimilt að halda eftir nægu fé til tryggingar greiðslu áfallins verkkostnaðar þeirra mála sem þeir hafa til meðferðar fyrir skjólstæðing sinn.

IV.

Í athugasemdum kæranda við greinargerð kærða kemur fram sú krafa að kærði verði víttur fyrir að hafa í heimildarleysi haft undir höndum yfirlýsinguna frá. 05.09.2007 þar sem kærandi veitir  kærða óafturkræft umboð til að ráðstafa slysabótum sínum inn á skuld eiginkonu sinnar við Bbankann. Þessi krafa er ekki hluti af upphaflegri kvörtun kæranda eða málsástæðum og verður ekki talin hluti af máli þessu.

Sú krafa kæranda í erindi hans til úrskurðarnefndarinnar að kærði sæti áminningu, er í kæru hans eingöngu reist á athugasemdum hans við fjárhæð reikninga og ráðstöfun skaðabótagreiðslu til greiðslu á þeim reikningum sem áður eru tilgreindir og fjallað um. Í athugasemdum sínum við greinargerð kærða, krefst kærandi þess einnig að kærði verði víttur fyrir ósannsögli. Með vísan til alls framangreinds verður þessum kröfum hafnað.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð :

Kærði, H hrl., hefur í störfum sínum ekki gert á hlut kæranda, Þ, með háttsemi sem stríðir gegn lögum eða siðareglum lögmanna.

Áskilin verklaun kærða, vegna vinnu fyrir kæranda að skaðabótamáli hans og fleiri málum sem kærandi fól honum, eru hæfilegt endurgjald í skilningi 1. mgr. 24. lögmannalaga nr. 77/1998.