Mál 6 2017

Mál 6/2017

Ár 2018, 25. janúar, var haldinn fundur í úrskurðarnefnd lögmanna í húsnæði Lögmannafél­ags Íslands, Álftamýri 9, Reykjavík.

Fyrir var tekið mál nr. 6/2017:

A hf.,

gegn

B hrl.

og kveðinn upp svofelldur

Ú R S KU R Ð U R :

Úrskurðarnefnd lögmanna barst þann 23. janúar 2017 erindi C fyrir hönd kæranda, A hf., en í því er kvartað yfir því að kærði, B hæstaréttarlögmaður, hafi í störfum sínum brotið gegn 27. gr. laga nr. 77/1998 um lögmenn og nánar tilgreindum ákvæðum siðareglna lögmanna.

Kærða var veitt færi á að skila inn greinargerð vegna kvörtunarinnar með bréfi dags. 24. jan­úar 2017 og barst hún þann 14. febrúar 2017. Var fyrirsvarsmanni kæranda send greinargerð hans til athugasemda með bréfi dags. 15. febrúar 2017. Hinn 3. mars 2017 bárust úrskurðar­nefnd athugasemdir kæranda og voru þær sendar til lögmanns kærða þann 6. sama mánaðar. Svar kærða barst 27. mars 2017 og var það sent til fyrirsvarsmanns kæranda með bréfi dags. 29. sama mánaðar með þeirri athugasemd að nefndin liti svo á að gagnaöflun væri lokið. Var málið tekið til úrskurðar á grundvelli fyrirliggjandi gagna.

Málið var tekið fyrir á fundi úrskurðarnefndar 13. desember 2017 og 25. janúar 2018 en tafir sem orðið hafa á afgreiðslu málsins má rekja til vanhæfis tveggja reglulegra nefndarmanna, auk eins varamanns, en skipa þurfti nefndarmann ad hoc í málið.

Málsatvik og málsástæður

I.

Forsaga málsins er sú að umbjóðandi kærða, G ehf. sem þá bar heitið F hf., höfðaði mál á hendur kæranda til innheimtu á meintri skuld á grundvelli afleiðusamninga með stefnu sem þingfest mun hafa verið í Héraðsdómi Y þann x. júní 2012. Mun meðal annars hafa verið ágreiningur á milli aðila um það hvort samningarnir hefðu komist á milli að­ila á árinu 2008 auk þess sem deilt var um skuldbindingargildi þeirra að öðru leyti. Er því lýst í málatilbúnaði aðila að þing hafi ekki verið sótt af hálfu umbjóðanda kærða í þinghaldi í mál­inu þann x. janúar 2016 og að farist hafi fyrir að boða forföll. Hafi málið því verið fellt niður af þeim sökum með úrskurði þann x. janúar 2016.

Tilgreindur umbjóðandi kærða mun hafa höfðað mál að nýju á hendur kæranda vegna sakar­efnisins og var það þingfest í Héraðsdómi Y þann x. apríl 2016 sem héraðsdóms­málið nr. E-xxxx/2016. Fer kærði með það mál fyrir hönd G ehf. á hendur kær­anda. Lúta kvörtunarefni kæranda í máli þessu að störfum kærða í þágu umbjóðanda síns við rekstur dómsmálsins.

Við þingfestingu málsins mun umbjóðandi kærða hafa lagt fram afrit af öllum þeim afleiðu­samningum, þ.e. annars vegar samningum um gjaldmiðla- og framvirk gjaldmiðlaviðskipti og hins vegar framvirkum samningum, sem aðilinn reisir kröfur sínar á í málinu. Kærandi mun jafnframt hafa lagt fram afrit tilgreindra samninga í dómsmálinu en aðilinn kveður að átt hafi verið við framlögð afrit sem kærði hafi lagt fram fyrir hönd síns umbjóðanda í málinu við ljósritun þar sem inn á skjölin vanti neðsta hluta hvers skjals þar sem gert hafi verið ráð fyrir undirritun beggja aðila. Afrit tilgreindra samninga hafa verið lögð fyrir nefndina. Þá liggja fyrir nefndinni endurrit símtala frá september- og októbermánuði 2008 á milli annars vegar nánar tilgreindra starfsmanna umbjóðanda kærða og hins vegar nánar tilgreindra starfsmanna kæranda á þeim tíma.

Í málatilbúnaði umbjóðanda kærða í ofangreindu héraðsdómsmáli er á því byggt að stofnað hafi verið til hluta þeirra samninga sem fjallað sé um í málinu dagana 6. og 7. október 2008 að beiðni kæranda um framlengingu eldri samninga. Framlenging þessara samninga hafi farið fram með þeim hætti að eldri samningum hafi verið lokað á gjalddaga og í þeirra stað stofnað til nýrra samninga bæði að formi og efni til. Er á því byggt í málinu að H, fyrrverandi starfsmaður kæranda, hafi verið tengiliður kæranda við umbjóðanda kærða eftir að nánar tilgreindur fjármálastjóri kæranda hafði látið af störfum.

Greinargerð kæranda í héraðsdómsmálinu var lögð fram á dómþingi þann x. september 2016. Var þess þar aðallega krafist að málinu yrði vísað frá dómi en til vara að kærandi, sem stefndi, yrði sýknaður af öllum kröfum umbjóðanda kærða, sem stefnanda. Byggir krafa aðilans um sýknu meðal annars á því að kærandi hafi ekki óskað eftir framlengingu umþrættra samninga og að þeir hafi því ekki komist á. Þá er jafnframt vísað til þess að nánar tilgreindir starfsmenn kæranda hafi ekki haft umboð til að stofna til slíkra samninga.

Undir rekstri héraðsdómsmálsins, nánar tiltekið þann 24. október 2016, sendi kærði eftirfar­andi tölvubréf til H, fyrrverandi starfsmanns kæranda, með yfir­skriftinni „Héraðsdómsmálið F gegn A“:

            „Sæll H,

Ég er lögmaður F í máli sem höfðað hefur verið á hendur A vegna innheimtu gjaldfallinna skiptasamninga milli félaganna (samningar sem gerðir voru árið 2008). Samkvæmt gögnum okkar varst þú í samskiptum við F eftir að þú hófst störf og gerðir fyrir hönd A skiptasamninga við F. Í greinargerð A er því haldið fram að þú hafir ekki haft umboð til þess að gera samningana og þannig gert þá í óþökk félagsins. Slíkt getur haft veruleg áhrif fyrir þig þar sem lög kveða á um að séu samningar gerðir fyrir hönd annars án umboðs getur sá sem þá gerði orðið persónu­lega ábyrgur fyrir þeim.

Með vísan til þessa vildi ég fá að hitta þig og fara yfir málið. Hefurðu tök á því að hitta mig í þessari viku?

Með kveðju,

B.“

Svar mun ekki hafa borist við tölvubréfi þessu.

Með bréfi kærða fyrir hönd G ehf. til H, dags. 9. nóvember 2016, var ofangreindri málshöfðun og kröfum aðila lýst. Var tiltekið að sýknukrafa kæranda byggði í grundvallaratriðum á því að þeir starfsmenn sem hefðu komið fram af hálfu aðilans í umræddum viðskiptum, og hefðu stofnað til þeirra samninga sem málið lyti að, hefðu ekki haft umboð til þess. Þá var tiltekið að í málatilbúnaði G ehf. væri á því byggt að H hefði stofnað til hluta samninganna. Þá var eftirfarandi tekið fram í bréfinu:

„A byggir á því í málinu að félagið hafi ekki stofnað til þessara samninga eða samþykkt þá. Þá heldur A því jafnframt fram að í öllu falli hafir þú aldrei haft umboð til þess að eiga umrædd viðskipti við umbjóðanda okkar fyrir hönd félagsins.

Líkt og gefur að skilja kom þetta umbjóðanda okkar verulega á óvart, enda hafðir þú komið fram fyrir hönd A gagnvart bankanum í ýmsum viðskiptum og verið aðal­tengiliður félagsins hvað gerð afleiðusamninga varðaði, allt frá því að J lét af störfum hjá A og þú tókst við starfi hans. Var umbjóðandi okkar því í góðri trú um að þú hefðir umboð til að gera umrædda samninga enda var það ekki fyrr en með greinargerð A nú í september sl. sem umboðsskorti þínum er haldið fram.

Í ljósi framangreindra fullyrðinga A um umboðsskort er hér með skorað á þig að veita upplýsingar og leggja fram gögn sem sýna fram á að þú hafir haft umboð til að stofna til framangreindra samninga fyrir hönd A, að samningarnir hafi verið sam­þykktir af félaginu eða að þeir séu af öðrum ástæðum skuldbindandi fyrir félagið. Ef slíkar upplýsingar hafa ekki borist innan viku frá dagsetningu þessa bréfs áskilur um­bjóðandi okkar sér rétt til að höfða mál á hendur þér með vísan til 1. mgr. 25. gr. laga nr. 7/1936 og krefjast skaðabóta vegna þess tjóns sem ætlaður umboðsskortur kann að hafa í för með sér.“

Af þeim gögnum sem liggja fyrir nefndinni verður ekki séð að bréfi þessu hafi verið svarað.

Samkvæmt gögnum málsins er héraðsdómsmálið nr. E-xxxx/2016 enn til meðferðar fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur.

II.

Kærandi krefst þess að úrskurðarnefnd lögmanna taki málið til meðferðar, sbr. 1. mgr. 27. gr. laga nr. 77/1998 um lögmenn, og að kærða verði gert að sæta viðurlögum samkvæmt 14. gr. eða til vara 2. mgr. 27. gr. laganna. Þá áskilur kærandi sér málskostnað úr hendi kærða sam­kvæmt 3. mgr. 28. gr. laga nr. 77/1998 gefi rekstur málsins tilefni til að mati úrskurðar­nefndar.

Í málatilbúnaði kæranda er vísað til þess að kærði fari með mál G ehf. gegn kæranda, sem rekið sé fyrir Héraðsdómi Y sem héraðsdómsmálið nr. E-xxxx/2016, þar sem gerð sé krafa um greiðslu samkvæmt 31 afleiðusamningi sem byggt sé á að hafi kom­ist á milli málsaðila. Sé málið umfangsmikið og varði umtalsverða hagsmuni. Kveður kærandi að kvörtunin snúi að tvennu, þ.e. annars vegar að óviðunandi háttsemi kærða gagnvart fyrir­huguðu vitni í málinu og hins vegar að framlagningu kærða á umþrættum afleiðusamningum fyrir dómi í málinu.

Um hið fyrra atriði vísar kærandi til þess að kærði hafi brugðið á það ráð að hafa samband við fyrrum starfsmann kæranda, H, annars vegar með tölvubréfi 24. okt­óber 2016 og hins vegar formlegu bréfi, dags. 9. nóvember 2016, í því skyni að hafa áhrif á hugsanlegan vitnisburð hans í málinu með hótunum. Hafi tilgangurinn sýnilega verið sá að villa um fyrir hinu fyrirhugaða vitni og freista þess að fá fram rangan vitnisburð til stuðnings kröfum umbjóðanda kærða í málinu. Hafi kærði þannig í fyrsta lagi fullyrt gegn betri vitund að H hefði gert 18 af þeim samningum sem umþrættir séu í málinu auk þess sem ranglega hafi verið tiltekið að kærði hefði undir höndum gögn sem sýndu fram á að H hefði gert umrædda samninga. Í öðru lagi hafi kærði beinlínis sagt ósatt um málatilbúnað kæranda og gefið með því í skyn að kærandi hefði afneitað H. Í þriðja lagi kveður kærandi að kærði hafi hótað því að umbjóðandi hans myndi höfða mál á hendur H til innheimtu krafna samkvæmt umræddum 18 samningum ef hann yrði ekki við áskorun um að veita upplýsingar og gögn sem sýndu fram á umboð hans til að stofna til samninganna fyrir hönd kæranda eða að kærandi hafi með öðrum hætti samþykkt skuldbindingargildi þeirra.

Kærandi kveður að það sem greini í áðurgreindu tölvubréfi kærða til H frá 24. október 2016 sé alrangt. Hið rétta sé að engin gögn liggi fyrir í málinu sem sýni fram á að hinir um­þrættu samningar hafi verið gerðir af hálfu starfsmanna kæranda, þ.e. hvorki H né annarra. Hafi umbjóðandi kærða þannig einungis stuðst við útskrift símtala og tölvubréfasam­skipti en í þeim sé hvergi vikið að gerð neinna samninga. Í samskiptum við umbjóðanda kærða hafi viðkomandi starfsmaður kæranda þannig eingöngu óskað eftir aðgangi að heima­svæði með yfirliti yfir gjaldeyrisreikninga kæranda og kvittunum vegna ýmissa viðskipta. Þá sé vikið að því í málatilbúnaði kæranda í héraðsdómsmálinu að umræddur starfsmaður hafi ekki haft umboð til þess að gera samninga við umbjóðanda kærða en að með því hafi kærandi á engan hátt gefið í skyn að starfsmaðurinn hafi gert umrædda samninga.

Byggir kærandi á að orð kærða í ofangreindu tölvubréfi feli í sér bæði alvarlega og verulega afbökun á sannleikanum og staðreyndum í því máli sem rekið sé fyrir Héraðsdómi Y, þ.e. bæði gögnum sem umbjóðandi kærða hafi lagt fram og aðilinn byggi á sem og málatil­búnaði kæranda. Kærði viti þannig að gögn málsins sýni ekki að H hafi gert um­rædda samninga eins og ranglega sé haldið fram. Vissulega sé deilt um skuldbindingargildi samninga vegna ýmissa atriða en að það séu hrein og klár ósannindi að gögn málsins sýni að H hafi „[gert] fyrir hönd A skiptasamninga við F.“

Þá vísar kærandi til þess að það sé jafnvel enn alvarlegra að kærði hafi haldið því fram að málatilbúnaður kæranda grundvallaðist á því að H hefði ekki haft umboð og hafi því gert samningana í „óþökk félagsins“. Byggir kærandi á að með þessu hafi kærði gefið vísvit­andi og ranglega til kynna að kærandi hefði fallist á að samningarnir hefðu verið gerðir af H en að einungis sé byggt á heimildarleysi H í þeim efnum. Sé það alrangt og í raun einstaklega ósvífið. Þá hafi kærði með þessu undirbyggt fremur lítt dulbúna hótun um að umbjóðandi hans myndi að öðrum kosti sækja kröfur sínar í máli gegn H persónulega.

Kærandi kveður að kærði hafi fylgt tölvubréfi þessu eftir með formlegu bréfi, dags. 9. nóv­ember 2016, þar sem hann hafi ítrekað fyrri ósannindi og hótanir. Þannig byggi málatilbún­aður kæranda í héraðsdómsmálinu ekki í grundvallaratriðum á því að viðkomandi starfsmaður hafi stofnað til samninganna í heimildarleysi heldur þvert á móti að hvorki hann né aðrir starfsmenn kæranda hafi stofnað til samninganna. Hafi starfsmenn umbjóðanda kærða gert einhliða þær framlengingar (samninga) sem um sé að ræða. Byggir kærandi á að kærði hafi vitað þetta mæta vel.

Byggir kærandi á að kærði hafi með vísvitandi hætti reynt að blekkja viðkomandi starfsmann, sem móttakanda bréfsins, um óumdeilanlegar staðreyndir málsins. Það að engin gögn liggi fyrir um að starfsmaðurinn hafi gert samningana og að kærandi byggi á því að hvorki hann né aðrir starfsmenn félagsins hafi gert þessa samninga sé óumdeilanleg staðreynd. Ekkert hafi gefið kærða tilefni til að rangtúlka þessi atriði hvað sem líði öðrum ágreiningsatriðum málsins um skuldbindingargildi samninganna.

Kveður kærandi að megintilgangur bréfsins hafi verið að hafa áhrif á hið fyrirhugaða vitni og fyrrverandi starfsmann kæranda og afla hjá honum upplýsinga og gagna sem gætu nýst í málatilbúnaði umbjóðanda kærða í héraðsdómsmálinu gegn kæranda. Hafi kærði reynt að stilla málum þannig upp að starfsmaðurinn fengi þá trú að kærandi hefði afneitað honum og varpað á hann skuldbindingum vegna hinna umþrættu samninga. Með þessu hafi kærði freist­að þess að skapa ótta hjá starfsmanninum í þeirri von um að hann myndi skýra rangt frá efnis­atriðum málsins.

Byggir kærandi á að með háttsemi sinni hafi kærði brotið gegn ákvæðum siðareglna lög­manna. Er um það efni einkum vísað til 21. gr. siðareglnanna þar sem ljóst sé að kærði hafi reynt með ósannindum og hótunum að hafa áhrif á framburð vitnis. Auk þess hafi H verið starfsmaður kæranda á þeim tíma sem atvik málsins að þessu leyti hefðu átt sér stað. Samkvæmt því hafi kærða borið að tilkynna lögmanni kæranda um að hann ætlaði sér að hafa samband við hið fyrirhugaða vitni. Þá hafi háttsemi kærða jafnframt farið í bága við 1. og 2. gr. siðareglnanna enda hafi hann viðhaft ósannindi og rangfærslur gegn betri vitund sem sæmi illa stöðu kærða sem lögmanns.

Varðandi síðara atriði, þ.e. framlagningu kærða á umþrættum afleiðusamningum fyrir dómi, vísar kærandi til þess að augljóst sé af samanburði þeirra afrita sem kærði hafi lagt fram ann­ars vegar og þeirra afrita sem kærandi hafi lagt fram í málinu hins vegar að átt hafi verið við gögnin við ljósritun þeirra. Inn á skjölin frá umbjóðanda kærða hafi þannig vantað neðsta hluta hvers skjal þar sem gert hafi verið ráð fyrir undirritun beggja aðila. Slíkt hið sama hafi verið uppi á teningnum í fyrra máli aðila og hafi kærandi þá einnig gert alvarlegar athuga­semdir við háttsemina, sbr. bókun í héraðsdómsmálinu dags. x. maí 2014.

Með þessari háttsemi hafi kærði skapað ranga mynd af viðkomandi samningsskjölum sem teljist til grundvallarskjala málsins. Að mati kæranda sé það grafalvarleg afbökun á staðreynd­um málsins. Byggir kærandi á að framlagning þessi sé ekki neitt annað en fölsun og sett fram til þess að skapa röng hughrif hjá dómara málsins.

Byggir kærandi á að kærði hafi með háttsemi sinni brotið gegn 20. og 21. gr. siðareglna lög­manna, sem og 1. og 2. gr. þeirra. Hafi kærði þannig spillt og leynt hluta sönnunargagnanna og gefið dómstólnum rangar og villandi upplýsingar um staðreyndir og lagaatriði málsins.

Kveðst kærandi ekki geta setið undir því að lögmaður, sem bundinn sé af siðareglum vegna málflutningsréttinda sinna, beiti slíkum fantabrögðum í því skyni að reyna að afla umbjóð­anda sínum ótilhlýðilegra hagsmuna á kostnað félagsins. Sé kæranda því knúinn til þess að vísa umkvörtunum til úrskurðarnefndar lögmanna til úrlausnar.

Í viðbótarathugasemdum kæranda vegna greinargerðar og málatilbúnaðar kærða er varðandi kröfu um frávísun vísað til þess að með háttsemi sinni hafi kærði í starfi sínu gert á hlut kær­anda. Sé kærandi því enginn þriðji maður í þessari aðstöðu og hafi fulla heimild samkvæmt 27. gr. laga nr. 77/1998 til að leggja fram kvörtun á hendur kærða vegna háttseminnar sem varði ekki einkamál kærða og hins fyrirhugaða vitnis. Þá er á því byggt að kvörtun kæranda yfir gagnaframlagningu kærða við þingfestingu héraðsdómsmálsins þann x. apríl 2016 hafi verið gerð vel innan ársfrests samkvæmt 27. gr. laga nr. 77/1998. Það að kærði hafi með sama hætti misfarið með gögnin við þingfestingu hins fyrra máls sem rekið hafi verið á milli aðila geti ekki orkað þannig á að ítrekuð brot kærða geti ekki kallað á sjálfstæða kvörtun.

Um samskipti kærða við H er í viðbótarathugasemdum kæranda vís­að til þess að í málatilbúnaði kærða fyrir því að háttsemi, þ.á.m. framsetningu og orðavali í samskiptum, hafi verið í samræmi við lög og siðareglur hafi verið brugðið á það ráð að víkja í engu að raunverulegu orðavali kærða heldur hafi aðilinn umorðað eigin orðsendingu. Eftir standi að hið raunverulega efni og orðalag samskipta kærða við H hafi falið í sér fyrir­varalausar fullyrðingar um efni „gagna“ og málatilbúnað kæranda í héraðsdómsmálinu sem standist enga skoðun. Sú eftiráskýring, að kærði hafi verið að greina frá afstöðu umbjóðanda síns til gagna í dómsmálinu, hafi á engan hátt samræmst orðalagi og framsetningu kærða. Auk þess er vísað til þess að orðalag í bréfi kærða, dags. 9. nóvember 2016, verði ekki skilið á ann­an hátt en að H hafi átt þann kost einan að veita upplýsingar og gögn sem stutt gætu eina niðurstöðu, þ.e. málatilbúnað umbjóðanda kærða í héraðsdómsmálinu. Þannig hafi H ekki verið beðinn um að skýra málið eða skýra sína hlið eins og haldið sé fram í mála­tilbúnaði kærða. Honum hafi beinlínis verið stillt upp við vegg, þ.e. annað hvort skyldi hann útvega gögn sem sýndu fram á tiltekin atvik eða sæta málsókn um kröfuna persónulega.

Þá er því hafnað í viðbótarathugasemdum kæranda að það hafi átt sér eðlilegar og tæknilegar skýringar að kærði skyldi ítrekað leggja fram afrit af samningum sem ekki sýndu allt efni við­komandi skjala. Er vísað til þess að kærði hafi haft hin raunverulega gögn undir höndum sem meint lögskipti aðila byggja á. Þannig hafi verið gerðar athugasemdir við hátterni kærða í hinu fyrra dómsmáli auk þess sem kærandi hafi lagt fram rétt skjöl þar sem fram hafi komið hverjir skrifuðu undir umþrætta samninga. Engu að síður hafi kærði kosið að leggja fram á ný gögn sem væru villandi. Um það verði tölvukerfi umbjóðanda kærða ekki kennt.

Að endingu er málskostnaðarkröfu kærða mótmælt í viðbótarathugasemdum kæranda.

III.

Kærði krefst þess aðallega að öllum kröfum kæranda verði vísað frá nefndinni en til vara að þeim verði hafnað. Auk þess er gerð krafa um að kærandi verði úrskurðaður til að greiða kærða málskostnað vegna reksturs málsins fyrir nefndinni, sbr. 3. mgr. 28. gr. laga nr. 77/1998. Samkvæmt því hafnar kærði ásökunum kæranda og byggir á að háttsemi hans hafi að öllu leyti verið í samræmi við ákvæði laga og siðareglur lögmanna.

Um aðalkröfu sína vísar kærði til 1. mgr. 27. gr. laga nr. 77/1998 þar sem kveðið sé á um að sá sem telji að lögmaður hafi í starfi sínu gert á sinn hlut með háttsemi sem stríði gegn lög­unum eða siðareglum lögmanna geti lagt fram kvörtun á hendur lögmanninum fyrir úrskurðar­nefnd lögmanna. Í ákvæðinu sé ekki að finna heimild til handa þriðja manni til að leggja fram kvörtun fyrir hönd annars manns, án þess að umboð liggi slíkri kvörtun til grundvallar. Ljóst sé að fyrsti hluti kvörtunar kæranda snúi eingöngu að samskiptum við þriðja aðila, H, en ekki að háttsemi sem kunni að hafa gert á hlut kæranda í skilningi 1. mgr. 27. gr. laga nr. 77/1998. Þegar af þeirri ástæðu verði að vísa þeim hluta kvörtunarinnar frá nefndinni.

Auk þess vísar kærði til þess að samkvæmt ákvæðinu skuli úrskurðarnefnd lögmanna vísa kvörtun frá nefndinni ef lengri tími en eitt ár er liðinn frá því að kostur var á að koma henni á framfæri, sbr. einnig 6. gr. málsmeðferðarreglna nefndarinnar. Í öðrum hluta kvörtunar kær­anda sé fullyrt að kærði hafi átt við gögn við ljósritun þeirra áður en þau hafi verið lögð fram í dómsmáli. Bendir kærði á að í kvörtuninni hafi verið tekið fram að gagnaframlagning þessi hafi verið með sama hætti í fyrra máli milli sömu málsaðila sem þingfest hafi verið x. júní 2012 og fellt niður x. janúar 2016. Ljóst sé að kostur hafi verið á að bera umkvörtunarefnið fyrir nefndina við rekstur þess máls. Kvörtun kæranda hafi ekki borist úrskurðarnefnd lög­manna fyrr en 23. janúar 2017 og því sé ljóst að kvörtunin hafi borist löngu eftir að kæru­frestur til nefndarinnar var liðinn.

Varðandi varakröfu sína og fyrra kvörtunarefni kæranda byggir kærði á því að samskipti hans við H hafi að öllu leyti verið í samræmi við ákvæði laga um lögmenn og siða­reglur lögmanna.

Um það efni hafnar kærði því í fyrsta lagi að hann hafi gegn betri vitund fullyrt að H hefði stofnað til hluta af þeim samningum sem deilt sé um í dómsmálinu. Í samskiptunum hafi verið fjallað um dómsmál sem umbjóðandi kærða hefði höfðað á hendur kæranda vegna af­leiðusamninga sem stofnað hefði verið til á árinu 2008. Kveður kærði að umbjóðandi sinn byggi á því í málinu að kærandi hefði stofnað til tiltekinna samninga dagana 6. og 7. október 2008 og að fyrrverandi starfsmaður kæranda, H, hafi getað skuldbundið kær­anda og komið að gerð samninga fyrir hönd aðilans. Er því lýst að málatilbúnaður umbjóð­anda kærða byggi á túlkun umbjóðandans á fyrirliggjandi gögnum. Kærandi sé ósammála þeirri túlkun á gögnunum og að um það snúist meðal annars ágreiningur aðila fyrir dómstól­um. Eins og almennt gildi um rekstur dómsmála sé það síðan dómstóla að komast að niður­stöðu um það hvað teljist sannað í málinu. Þá vísaði kærði til þess í viðbótarathugasemdum sínum til nefndarinnar að með skýrum hætti hafi komið fram í samskiptum kærða við H að kærandi byggði á því í málinu að félagið hefði ekki stofnað til umræddra samninga. Á grundvelli þess er því mótmælt að umfjöllun um þetta atriði hafi verið röng, villandi eða sett fram í vondri trú.

Byggir kærði á að á grundvelli fyrirliggjandi gagna sé ljóst að kærði hafi ekki sett fram full­yrðingar gegn betri vitund í samskiptum sínum við viðkomandi einstakling. Bæði í tölvubréfi frá 24. október 2016 og í bréfi frá 9. nóvember sama ár hafi verið greint frá afstöðu umbjóð­anda kærða til gagna sem byggt væri á í dómsmálinu. Hafi kærði því aðeins verið að greina frá afstöðu umbjóðanda síns en ekki að setja fram fullyrðingar gegn betri vitund. Hafi hátt­semi kærða því ekki verið í andstöðu við ákvæði laga eða siðareglur lögmanna hvað þetta varðar.

Í öðru lagi kveðst kærði ekki hafa sagt ósatt um málatilbúnað kæranda. Kveður kærði að fyrir liggi að kærandi byggi á því í dómsmálinu að H hafi ekki haft umboð til að gera samninga fyrir hönd félagsins, sbr. m.a. bls. 13 í greinargerð kæranda til héraðsdóms í málinu. Hafi umfjöllun kærða um þetta atriði í framangreindu tölvubréfi og bréfi því ekki verið ósönn heldur þvert á móti sannleikanum samkvæm. Hafi háttsemi kærða því ekki verið í andstöðu við ákvæði laga eða siðareglur lögmanna hvað þennan þátt kvörtunarinnar varðar.

Í þriðja lagi vísar kærði, um áskilnað um að hafa uppi kröfu, til þess að í niðurlagi bréfsins frá 9. nóvember 2016 hafi verið skorað á H að veita upplýsingar og leggja fram gögn sem sýndu fram á að (i) hann hefði haft umboð til að stofna til umræddra samninga, (ii) að samningarnir hefðu verið samþykktir af félaginu, eða (iii) að þeir hefðu verið af öðrum ástæðum skuldbindandi fyrir félagið. Byggir kærði á að upplýsingabeiðni þessi hafi bæði ver­ið eðlileg og nauðsynleg vegna þeirra atvika sem áður sé lýst. Hafi því verið eðlilegt að óska eftir þessum upplýsingum, bæði til að skýra málið og til að gefa umræddum aðila kost á að skýra sína hlið á málinu.

Vísar kærði til þess að í bréfinu hafi einnig verið tekið fram að ef engar upplýsingar um þessi atriði bærust áskildi umbjóðandi kærða sér rétt til að höfða mál á grundvelli 1. mgr. 25. gr. laga nr. 7/1936 vegna ætlaðs umboðsskorts. Byggir kærði á að ekki hafi verið um ólögmæta hótun að ræða gagnvart H heldur þvert á móti tilkynningu, sem sett hafi verið fram með hefðbundnu orðalagi, um að umbjóðandi kærða kynni að hafa uppi kröfu gegn honum ef niðurstaða dómsmálsins yrði sú að hann hefði stofnað til samninga án fullnægjandi umboðs.

Hafi kærða bæði verið rétt og skylt að tilkynna aðilanum, fyrir hönd síns umbjóðanda, að slík krafa kynni að verða höfð uppi gegn honum. Nægi í því skyni að vísa til þeirra reglna sem gilda um tómlæti, þar sem strangar kröfur séu gerðar til þess að kröfuhafi tilkynni skuldara um kröfu sem skuldari hafi ekki vitneskju um.

Með vísan til alls framangreinds byggir kærði á að háttsemi hans að þessu leyti hafi ekki verið í andstöðu við ákvæði laga eða siðareglna lögmanna.

Í fjórða lagi hafnar kærði ásökunum kæranda um meintan tilgang bréfsins og vísar til þess að um sé að ræða meiðandi fullyrðingar sem eigi við engin rök að styðjast.

Kveður kærði að tilgangur samskiptanna hafi verið að afla upplýsinga um atvik við gerð samninganna í október 2008, bæði til að skýra málið og til að gefa viðkomandi aðila kost á að skýra sína hlið á málinu. Að auki hafi samskiptin verið nauðsynleg til að tilkynna aðilanum um að krafa kynni að verða höfð uppi gegn honum. Vísar kærði til þess að ekkert í þessum samskiptum hafi verið þess eðlis að það hafi brotið gegn 21. gr. eða öðrum ákvæðum siða­reglna lögmanna.

Varðandi meinta skyldu til að tilkynna lögmanni kæranda um hin fyrirhuguðu samskipti vísar kærði til þess að sú skylda sé aðeins til staðar þar sem vitni er í sérstökum tengslum við gagn­aðila, sbr. 3. mgr. 21. gr. siðareglna lögmanna. Ljóst sé að sú staða hafi ekki verið fyrir hendi þar sem H hafi ekki verið starfsmaður kæranda á þeim tíma sem haft hafi verið sam­band við hann.

Með vísan til alls framangreinds telur kærði ljóst að hann hafi ekki gerst brotlegur við ákvæði laga eða siðareglna lögmanna í samskiptum sínum við H. Beri því að hafna kröfu kæranda hvað þennan hluta kvörtunarinnar varðar.

Varðandi annað kvörtunarefni kæranda byggir kærði á því að gagnaframlagning hans, fyrir hönd síns umbjóðanda í dómsmáli gegn kæranda, hafi að öllu leyti verið í samræmi við ákvæði laga og siðareglur lögmanna.

Kærði hafnar því alfarið að átt hafi verið við gögn áður en þau voru lögð fram í málinu eða að framlagningin hafi falið í sér fölsun til þess að skapa röng hughrif hjá dómara. Vísar kærði til þess að hér sé um meiðandi fullyrðingar að ræða sem eigi við engin rök að styðjast.

Vísar kærði til þess að munur á afritum samninga eigi sér eðlilegar og tæknilegar skýringar sem megi rekja til tölvukerfa umbjóðanda hans. Þegar slíkir samningar hafi verið sendir gagn­aðila við gerð þeirra hafi verið gert ráð fyrir undirritun aðila með þar til gerðum undirritunar­línum. Tölvukerfi umbjóðanda kærða hafi hins vegar verið sett upp með þeim hætti að þegar afrit af slíkum samningum séu prentuð beint út úr kerfinu séu slíkar undirritunarlínur ekki til staðar. Hafi slík afrit verið lögð fram í máli umbjóðanda hans gegn kæranda.

Telur kærði einnig rétt að nefna að efni umræddra samninga sé nákvæmlega það sama, þ.e. eini munurinn sé sá að undirritunarlínur séu á þeim samningum sem kærandi hafi lagt fram í málinu. Auk þess er á það bent í viðbótarathugasemdum kærða að kvörtunarefni þetta varði í raun sönnunargildi gagna sem lögð hafi verið fram í dómsmáli. Úr því álitaefni verði leyst fyrir dómstólum.

Samkvæmt framangreindu hafnar kærði því að hann hafi átt við afrit af skjölum áður en þau voru lögð fram í dómsmáli. Kveðst kærði því ekki hafa brotið gegn ákvæðum laga eða siða­reglum lögmanna með gagnaframlagningunni og beri því að hafna kröfum kæranda hvað þennan hluta kvörtunarinnar varðar.

Með vísan til alls framangreinds byggir kærði á því að hann hafi ekki í störfum sínum gert á hlut kæranda með háttsemi sem stríði gegn lögum eða siðareglum lögmanna og beri því að hafna öllum kröfum kæranda í málinu.

Varðandi kröfu um málskostnað vísar kærði til 3. mgr. 28. gr. laga nr. 77/1998. Telur kærði einsýnt að kvörtun kæranda uppfylli á engan hátt skilyrði laga og siðareglna og að hún sé sett fram að þarflausu og án neins tilefnis. Byggir kærði á að kærandi hafi uppi kröfur og staðhæf­ingar sem aðilinn viti að séu rangar og haldlausar auk þess sem sumar fullyrðinga kæranda séu meiðandi og eigi við engin rök að styðjast.

Niðurstaða

I.

Sá sem telur lögmann hafa í störfum sínum gert á sinn hlut með háttsemi sem stríðir gegn lög­um eða siðareglum lögmanna getur sent kvörtun til úrskurðarnefndar lögmanna, sbr. 1. mgr. 27. gr. laga nr. 77/1998 um lögmenn. Í afgreiðslu á erindi sem berst nefndinni getur hún fund­ið að vinnubrögðum lögmanns eða veitt honum áminningu, ef um stórfelld eða ítrekuð brot er að ræða, sbr. 2. mgr. 27. gr. lögmannalaga. Ef sakir eru miklar eða lögmaður hefur ítrekað sætt áminningu getur nefndin í rökstuddu áliti lagt til við ráðherra að réttindi lögmannsins verði felld niður tímabundið eða hann sviptur réttindum.

II.

Aðalkrafa kærða um frávísun byggir annars vegar á því að kærandi geti ekki átt aðild að þeim hluta málsins er varðar samskipti kærða við H, enda hafi 1. mgr. 27. gr. lögmannalaga nr. 77/1998 ekki að geyma heimild til handa þriðja manni til að leggja fram kvörtun fyrir hönd annars manns, án þess að umboð liggi slíkri kvörtun til grundvallar.

Kærumálið tengist meðferð ágreiningsmáls sem rekið er gegn kæranda fyrir dómstólum og varðar mikilsverða hagsmuni. H er fyrrum starfsmaður kæranda og mikilvægt vitni í dómsmálinu varðandi samskipti og mögulega þau viðskipti umbjóðanda kærða við kæranda sem réttarágreiningurinn snýr að. Í tengslum við rekstur þess máls hefur kærði í samskiptum sínum við H m.a. fullyrt um tiltekna afstöðu kæranda varðandi aðkomu H að gerð samninga sem deilt er um.

Að þessu virtu og á grundvelli fullyrðinga kærða um aðkomu H að ætluðum samningum umbjóðanda kærða og kæranda sem ágreiningur stendur um, lítur nefndin svo á að kærandi hafi, þrátt fyrir að H hafi látið af störfum hjá kæranda, verið í svo sérstökum tengslum við hann að kærandi geti talist aðili í skilningi 1. mgr. 27.gr. laga nr. 77/1998 um lögmenn. Á afstaða nefndarinnar sér einnig stoð í ákvæði 3. mgr. 21. gr. siða­reglna lögmanna. Getur nefndin því ekki fallist á kröfu kærða um frávísun þessa kæruliðar á grundvelli aðildarskorts.

Í annan stað byggir kærði frávísunarkröfu sína á því að síðara kvörtunarefni kæranda, er varðar ávirðingar um að kærði hafi átt við gögn við ljósritun þeirra áður en þau voru lögð fram í dómsmáli, sé of seint fram komið þar sem lengri tími en eitt ár sé liðið frá því kæranda gafst kostur á að koma henni á framfæri sbr. ákvæði 1. mgr. 27. gr. lögmannalaga nr. 77/1998 og 6. gr. málsmeðferðarreglna nefndarinnar.

Fyrir liggur í málinu að gagnaframlagning í því dómsmáli sem rekið er um ágreining umbjóð­anda kærða og kæranda og þingfest var x. apríl 2016, var með sama hætti og í máli því sem þingfest var x. júní 2012, en var fellt niður þann x. janúar 2016. Af gögnum málsins má ráða að kærandi lagði fram bókun í því máli sbr. skjal nr. 116 sem lagt var fyrir Héraðsdóm Y, x. maí 2014, þar sem gerð er athugasemd vegna meintra rangfærsla kærða á umræddum sönnunargögnum. Telur úrskurðarnefndin að kærandi hafi á þeim tímapunkti átt þess kost að leggja umkvörtunarefnið fyrir nefndina. Kvörtun kæranda hafi hins vegar ekki borist úrskurðarnefnd lögmanna fyrr en 23. janúar 2017 eða rúmum fjórum árum síðar. Verð­ur því að fallast á það með kærða að kvörtunin, hvað þennan þátt varðar, hafi borist eftir að kærufrestur til nefndarinnar samkvæmt 1. mgr. 27. gr. lögmannalaga nr. 77/1998 og 6. gr. málsmeðferðarreglna nefndarinnar var liðinn.

III.

Eftir stendur að úrskurða um meint brot kærða í samskiptum hans við vitni undir rekstri dómsmálsins og meintrar notkunar rangra upplýsinga í því sambandi.

Í málinu liggur fyrir að kærði sendi H tvö bréf eftir þingfestingu síðara dómsmáls umbjóðanda hans gegn kæranda, annars vegar tölvubréf dags. 24. október 2016 og hins vegar bréf dags. 9. nóvember 2016.

Í tölvubréfi kærða 24. október 2016 er fullyrt að samkvæmt gögnum sem kærði og eftir at­vikum umbjóðandi hans hafi undir höndum þá hafi vitnið verið í samskiptum við umbjóðanda hans eftir að það hóf störf hjá kæranda og gert skiptasamninga við umbjóðandann fyrir hans hönd. Jafnframt er fullyrt í tölvubréfinu að því sé haldið fram af hálfu kæranda í greinargerð sem lögð hafi verið fram í dómsmáli vegna réttarágreinings kæranda og umbjóðanda kærða að vitnið hafi ekki haft umboð til að gera umrædda samninga og hafi vitnið því gert þá í óþökk kæranda. Loks segir í niðurlagi tölvubréfsins um afleiðingar þessa að þær geti haft veruleg áhrif fyrir vitnið þar sem lög kveði á um að séu samningar gerðir fyrir hönd annars aðila án umboðs geti sá sem þá gerir orðið persónulega ábyrgur fyrir þeim.

Ekki verður séð af þeim gögnum sem kærði lagði fyrir úrskurðarnefnd að vitnið hafi gert þá skiptasamninga sem um er deilt. Er slíkt hvorki að finna í formi samninga undirritaða af hálfu vitnisins, né heldur gefa endurrit samtala vitnisins við starfsmenn umbjóðanda kærða tilefni til að ætla að slíkir samningar hafi verið gerðir, a.m.k. ekki fyrir tilstilli vitnisins. Telur úrskurð­arnefndin kærða því hafa með fullyrðingum sínum um annað talað gegn betri vitund.

Þá er sú fullyrðing kærða að kærandi hafi í greinargerð sinni fyrir dómi haldið því fram að vitnið hafi skort umboð til að gera umrædda samninga og það hafi því gert þá í óþökk kær­anda, röng eða inntak greinargerðarinnar í besta falli slitin úr samhengi. Af orðalagi grein­argerðar kæranda fyrir dómi sést að hann hefur haldið því fram að engin gögn lægju fyrir í málinu sem sýndu fram á að umræddir samningar hafi verið gerðir við umbjóðendur kærða, hvorki fyrir tilstilli vitnisins né annarra starfsmanna kæranda. Einnig er sérstaklega áréttað að vitnið hafi aldrei haft umboð frá kæranda til þess að eiga umrædd viðskipti, hvorki skriflegt né á öðrum grundvelli. Ekki verður hins vegar séð í umræddu skjali að kærandi hafi gefið í skyn að vitnið hafi gert umrædda samninga.

Þær skýringar kærða að hann hafi í tölvubréfi því sem hann sendi vitninu 24. október 2016, aðeins verið að greina frá afstöðu umbjóðanda síns til gagna sem byggt er á í dómsmáli gegn kæranda fá ekki staðist, enda enginn fyrirvari um slíkt gerður af hálfu kærða. Þvert á móti verður inntak tölvubréfsins vart skilið á annan veg en kærði byggi fullyrðingar sínar á því að hann eða eftir atvikum hann og skjólstæðingur hans hafi undir höndum gögn máli sínu til stuðnings sbr. orðalagið „samkvæmt gögnum okkar“. Verður því að fallast á það með kær­anda að orðalag kærða í tölvubréfi hans frá 24. október 2016 hafi ekki verið í samræmi við staðreyndir málsins og þannig verið til þess fallið að blekkja vitnið. Telur úrskurðarnefndin að með því hafi kærði gerst brotlegur við ákvæði 2. mgr. 1. gr. siðareglna lögmanna þar sem kveðið er á um að lögmaður skuli svo til allra mála leggja sem hann veit sannast eftir lögum og samvisku sinni.

Hvað varðar tilvísun kærða til persónulegrar ábyrgðar vitnisins í niðurlagi tölvubréfsins frá 24. október 2016 og kærandi telur að hafi falið í sér lítt dulbúna hótun um að umbjóðandi hans myndi að öðrum kosti sækja kröfur sínar í máli gegn vitninu persónulega, þá telur úr­skurðarnefndin, þrátt fyrir þær röngu fullyrðingar sem viðhafðar eru fyrr í tölvubréfinu, ekki alveg nægar forsendur til að túlka orð kærða sem afarkosti gagnvart vitninu, þ.e. að annað hvort skyldi hann útvega gögn sem sýndu fram á tiltekin atvik eða sæta málsókn um kröfuna persónulega. Í því samhengi verði að horfa til þess fyrirvara sem fram kemur í tölvubréfi kærða um að samningar sem gerðir eru án umboðs frá þeim sem þá skuldbindur, geti leitt til persónulegrar ábyrgðar þess aðila sem það gerir. Til viðbótar þessu telur nefndin að horfa verði til niðurlags tölvubréfsins þar sem kærði óskar eftir fundi með vitninu til að fara yfir málið.

Þá telur nefndin að líta verði til þess að vegna sérstakra tengsla vitnisins við kæranda, ekki eingöngu á grundvelli fyrrum vinnusambands þeirra á milli, heldur einnig vegna þeirra miklu fjárhagslegu hagsmuna sem undir eru í málinu og kærði fullyrðir að vitnið hafi tekist á hendur í nafni kæranda. Með því hafi stofnast skylda af hálfu kærða til að tilkynna lögmanni kæranda að hann hyggðist hafa samband við vitnið áður en það var gert eða jafn skjótt og kostur var, sbr. ákvæði 3. mgr. 21. gr. siðareglna lögmanna.

Hvað varðar síðara bréf kærða til H, sem dagsett er 9. nóvember 2016, þá kveður þar við allt annan tón. Er þar m.a. vísað til fyrirvara kæranda í greinargerð hans um að A hafi aldrei stofnað til þeirra samninga sem um er deilt eða samþykkt þá. Þá er í bréfinu hvergi vísað til þess að kærði eða umbjóðandi hans hafi undir höndum gögn sem sýni fram á að vitnið hafi gert skiptasamninga við umbjóðanda kærða fyrir hönd A. Að­eins er látið við það sitja að skora á vitnið að veita upplýsingar og leggja fram gögn sem sýni fram á umboð þess til að gera samninga fyrir hönd A, að samningarnir hafi verið sam­þykktir af félaginu eða þeir séu af öðrum ástæðum skuldbindandi fyrir félagið. Jafnframt er í bréfinu áskilnaður um rétt umbjóðanda hans til að höfða mál á hendur vitninu á grundvelli 1. mgr. 25. gr. laga nr. 7/1936 og krefjast skaðabóta vegna tjóns sem ætlaður umboðsskortur kunni að hafa í för með sér. Að mati úrskurðarefndar verður ekki séð að kærði hafi með því sem þar kemur fram ítrekað fyrri ósannindi og hótanir líkt og haldið er fram af hálfu kæranda, og þannig farið á svig við ákvæði siðareglna lögmanna. Hins vegar telur nefndin, líkt og í tengslum við fyrra bréf kærða til vitnisins, að líta verði til þess að vegna sérstakra tengsla vitnisins við kæranda hafi stofnast skylda af hálfu kærða til að tilkynna lögmanni kæranda að hann hyggðist hafa samband við vitnið áður en það var gert eða jafn skjótt og kostur var, sbr. ákvæði 3. mgr. 21. gr. siðareglna lögmanna.

Að virtu öllu því sem að framan er rakið er það mat úrskurðarnefndar að kærði hafi vanrækt skyldur sínar samkvæmt 2. mgr. 1. gr. og 3. mgr. 21. gr. siðareglna lögmanna. Telur nefndin í ljósi atvika málsins um ámælisverða framkomu að ræða af hálfu kærða. Með vísan til 2. mgr. 27. gr. lögmannalaga, nr. 77/1998 teljast brot kærða aðfinnsluverð.

VI.

Hvað varðar kröfu beggja málsaðila um málskostnað úr hendi gagnaðila á grundvelli heimild­ar 3. mgr. 28. gr. lögmannalaga nr. 77/1998, þykir rétt í ljósi niðurstöðu málsins að hvor aðili um sig beri sinn kostnað af máli þessu.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð :

Kröfu kæranda í tengslum við ávirðingar um að kærði hafi átt við sönnunargögn áður en þau voru lögð fram í dómsmáli er vísað frá.

Sú háttsemi kærða, B hrl., að veita lykilvitni rangar upplýsingar um staðreynd­ir í máli umbjóðanda hans gegn A hf. og láta hjá líða að tilkynna lögmanni A hf. um að til stæði að hafa samband við vitnið, er aðfinnsluverð. Málskostnaður fellur niður.

ÚRSKURÐARNEFND LÖGMANNA

Þórunn Guðmundsdóttir hrl.

Valborg Snævarr hrl.

Hjördís E. Harðardóttir hrl.

Rétt endurrit staðfestir

________________________

Ingimar Ingason